Củ đề xe máy là gì? Cấu tạo và nguyên lý hoạt động

Ngày 14/06/2025
Chắc hắn nhiều bạn ở đây sẽ ít biết về củ đề xe máy, bộ phận này đóng vai trò gì trong khả năng hoạt động của một chiếc xe. Hãy cùng tham khảo dưới đây: Củ đề xe máy là gì? Cấu tạo và nguyên lý hoạt động!

Củ đề xe máy là gì cấu tạo và nguyên lý hoạt động - 1

Củ đề xe máy là gì?

Củ đề xe máy (hay còn gọi là mô tơ đề) là một bộ phận quan trọng trong hệ thống khởi động điện của xe máy.
Chức năng chính của củ đề xe máy là tạo ra lực quay để khởi động động cơ đốt trong, giúp xe nổ máy mà không cần phải đạp nổ bằng chân

Củ đề xe máy là gì cấu tạo và nguyên lý hoạt động - 2

Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của củ đề xe máy

Cấu tạo của củ đề xe máy

Củ đề xe máy được cấu tạo bởi nhiều bộ phận chính, hoạt động phối hợp với nhau để thực hiện chức năng khởi động:
  • Vỏ bọc (Stator): Là phần tĩnh của củ đề, thường được làm bằng thép cao cấp và có gắn các nam châm vĩnh cửu (hoặc cuộn dây điện từ trên một số loại) để tạo ra từ trường. Vỏ bọc có nhiệm vụ bảo vệ các chi tiết bên trong.
  • Rô-to (Rotor): Là phần quay của củ đề, bao gồm một trục chính và các cuộn dây đồng quấn quanh lõi sắt. Khi có dòng điện chạy qua, rô-to sẽ tạo ra từ trường và tương tác với từ trường của stato để quay.
  • Chổi than: Là các thanh dẫn điện làm bằng carbon, có nhiệm vụ truyền điện từ bên ngoài vào cuộn dây của rô-to khi rô-to quay.
  • Giá đỡ chổi than: Giữ cố định các chổi than và đảm bảo chúng tiếp xúc tốt với cổ góp.
  • Cổ góp: Là một bộ phận nằm trên rô-to, được chia thành nhiều lá đồng cách điện với nhau. Chổi than sẽ tiếp xúc với các lá đồng này để cấp điện cho từng cuộn dây của rô-to một cách tuần tự, tạo ra lực quay liên tục.
  • Công tắc từ (Rơ le đề): Đây là một bộ phận điện từ có vai trò kép:
    • Thứ nhất, khi nhận được tín hiệu từ nút đề, nó sẽ tạo ra từ trường để di chuyển thanh chạc (cần gạt).
    • Thứ hai, nó đóng vai trò như một công tắc chính, cho phép dòng điện lớn từ ắc quy chạy trực tiếp vào mô tơ đề.
  • Thanh chạc (cần gạt): Là một thanh kim loại được nối với công tắc từ, có nhiệm vụ đẩy bánh răng khởi động ra và ăn khớp với vành răng trên bánh đà của động cơ.
  • Bánh răng khởi động (bánh răng đề): Là một bánh răng nhỏ có vát mép, được gắn trên trục của rô-to. Khi được thanh chạc đẩy ra, nó sẽ ăn khớp với vành răng trên bánh đà để truyền lực quay từ củ đề đến động cơ.
Củ đề xe máy là gì cấu tạo và nguyên lý hoạt động - 3

Nguyên lý hoạt động của củ đề xe máy

Quá trình khởi động xe máy thông qua củ đề diễn ra theo các bước sau:
Khi bạn nhấn nút đề: Dòng điện nhỏ từ ắc quy sẽ được cấp đến công tắc từ (rơ le đề).
Công tắc từ hoạt động:
  • Dòng điện đi vào cuộn dây của công tắc từ, tạo ra từ trường hút lõi sắt bên trong.
  • Lõi sắt di chuyển sẽ đẩy thanh chạc.
  • Thanh chạc sẽ đẩy bánh răng khởi động trên củ đề ra phía trước, làm cho nó ăn khớp với vành răng trên bánh đà của động cơ.
  • Cùng lúc đó, công tắc từ sẽ đóng mạch điện chính, cho phép dòng điện lớn (khoảng vài trăm ampe) từ ắc quy cấp trực tiếp vào mô tơ đề (củ đề).
Mô tơ đề quay: Khi dòng điện lớn chạy vào mô tơ đề, từ trường được tạo ra bởi stato và rô-to tương tác với nhau, làm cho rô-to quay với tốc độ cao.
Truyền lực khởi động: Lực quay từ rô-to được truyền qua bánh răng khởi động đến vành răng trên bánh đà, làm cho trục khuỷu của động cơ quay.
Động cơ nổ máy: Khi trục khuỷu quay đạt đến một tốc độ nhất định, hệ thống đánh lửa và hệ thống cung cấp nhiên liệu sẽ hoạt động, giúp động cơ đốt cháy hỗn hợp hòa khí và tự vận hành.
Ngắt kết nối: Ngay sau khi động cơ đã nổ, bạn nhả nút đề. Lúc này, dòng điện đến công tắc từ bị ngắt, từ trường trong công tắc từ biến mất. Thanh chạc sẽ tự động kéo bánh răng khởi động ra khỏi vành răng trên bánh đà, đồng thời ngắt dòng điện cấp vào mô tơ đề. Điều này giúp bảo vệ củ đề khỏi bị quay quá tốc độ và mòn nhanh chóng khi động cơ đã hoạt động.
Tóm lại, củ đề xe máy hoạt động dựa trên nguyên lý của mô tơ điện một chiều, sử dụng năng lượng từ ắc quy để quay trục khuỷu động cơ, giúp xe dễ dàng khởi động mà không cần dùng sức.

Củ đề xe máy là gì cấu tạo và nguyên lý hoạt động - 4
Ở trên là những chia sẻ Củ đề xe máy là gì? Cấu tạo và nguyên lý hoạt động. Hi vọng thông qua bài viết sẽ giúp các nắm rõ cũng như hiểu thêm bộ phận này của xe máy.
Tham khảo thêm các sản phẩm cho xe máy dưới đây:

Hệ thống 13 cửa hàng:

Tư vấn liên quan
Phụ tùng & Đồ chơi xe máyLàm từ: 8h - 18h (T2-T7) | 8h - 17h30 (CN)
0938.82.02.02-0906.644.645